A Timeless Approach
Giáo dục Steiner Waldorf, một phương pháp giáo dục có hơn 100 năm lịch sử, ra đời dưới sự sáng lập của nhà triết học và giáo dục người Áo, Rudolf Steiner. Mục tiêu chính của phương pháp này là khuyến khích học sinh phát triển "suy nghĩ sáng suốt, cảm xúc nhạy bén và ý chí mạnh mẽ." Ông Emil Molt, giám đốc nhà máy thuốc lá Waldorf-Astoria ở Stuttgart, đã truyền cảm hứng sau khi lắng nghe các bài giảng của Steiner về giáo dục công nhân. Ông đã đề nghị thành lập một trường họcdành cho con cái của công nhân, và kết quả là vào năm 1919, trường Waldorf đầu tiên đã được thành lập. Ngày nay, hơn 1.000 trường học và gần 2.000 trường mẫu giáo theo phương pháp Steiner Waldorf đã xuất hiện tại hơn 65 quốc gia, phục vụ trẻ em từ sơ sinh đến 18 tuổi.
Theo quan điểm của Rudolf Steiner, quá trình phát triển của trẻ em được chia thành từng giai đoạn 7 năm. Giai đoạn thơ ấu (7 năm đầu tiên) bao gồm việc nuôi dạy và chăm sóc con cái tại nhà, cùng với giai đoạn mang thai. Nó bao gồm các nhóm trẻ sơ sinh, có thể áp dụng phương pháp Pikler, và cả các nhóm cha mẹ và trẻ em (từ khi trẻ mới sinh đến 3 tuổi). Đây cũng là thời kỳ các nhóm chơi, nhóm trẻ mẫu giáo (dành cho trẻ từ 2 đến 4 tuổi) xuất hiện. Trước khi bắt đầu chính thức học mẫu giáo (từ 3 đến 6 tuổi trở lên), trẻ em có thể tham gia nhà trẻ và chương trình chăm sóc, nơi họ sẽ làm quen với phương pháp giáo dục Steiner Waldorf.
Các nguyên tắc sư phạm
Giáo dục Steiner Waldorf bắt nguồn từ quan niệm rằng mọi thứ, dù hữu hình hay vô hình, đều có tác động đến trẻ em. Phương pháp giáo dục này có cách tiếp cận toàn diện về mọi mặt của một đứa trẻ, tin rằng việc học tập của trẻ em phát triển mạnh mẽ nhất trong một môi trường yên bình, có thể dự đoán, quen thuộc và không vội vàng, tôn trọng sự nhạy cảm về giác quan của trẻ.
Phương pháp giáo dục Steiner đề cao sự gắn kết giữa sự phát triển thể chất, cảm xúc, xã hội, tinh thần và nhận thức. Trẻ nhỏ cần trải nghiệm thế giới của mình trước khi tách biệt bản thân khỏi nó và bắt đầu phân tích nó một cách khách quan.
Học tập trở nên ý nghĩa khi nó được liên kết mật thiết với cuộc sống hàng ngày, không nên tách rời khỏi các hoạt động thông thường. Điều này đặc biệt quan trọng đối với trẻ em dưới 7 tuổi, khi trải nghiệm học tập của họ không chỉ bám sát vào các môn học truyền thống.
Ví dụ, toán học và việc sử dụng ngôn ngữ toán học có thể được thực hiện tại bếp, trong quá trình chuẩn bị thức ăn. Những lát cà rốt mỏng có thể biến thành những hình tròn tự nhiên và thú vị, và sau đó có thể là món ăn ngon. Các khái niệm như phép cộng và phép trừ (hoặc nhiều và ít hơn), trọng lượng, đo lường, số lượng và hình dạng được nắm bắt một cách thực tế thông qua cuộc sống hàng ngày, trong một môi trường giàu ngôn ngữ, nơi những câu chuyện được kể bằng trí nhớ và các chương trình múa rối, âm nhạc, vận động, thơ ca và vần điệu được đánh giá cao và phù hợp. Tất cả những điều này kết nối chặt chẽ với nhau, giúp trẻ em học tập một cách tự nhiên và thú vị.
Trẻ em có thể kể chuyện bằng cách "đọc" hình ảnh trong sách; điều này phát triển trí tưởng tượng và kỹ năng nói, giải phóng câu chuyện khỏi văn bản in, khuyến khích trẻ em sử dụng ngôn ngữ của riêng mình. Trẻ em cũng đóng kịch hoặc biểu diễn các chương trình rối và phát triển kỹ năng biểu cảm thông qua cốt truyện và đối thoại.
Các cuộc trò chuyện xung quanh bàn ăn cho trẻ em cơ hội làm quen với việc lắng nghe và nói, vần điệu và câu đố. Vẽ tranh giúp phát triển sự cân bằng và đối xứng cũng như cảm giác nghệ thuật về màu sắc và hình thức. Việc kết nối các hoạt động này bồi dưỡng tình yêu ngôn ngữ, phát triển khả năng nói và cho trẻ thời gian để thực sự quen thuộc với từ ngữ được nói.
Công việc của trẻ nhỏ là chơi
Trong môi trường của chúng tôi,trẻ được trao cơ hội để chơi theo ý thích của mình, cả trong nhà và ngoài trời. Trẻ có thể tương tác với nhau và sử dụng trí tưởng tượng để khám phá thế giới xung quanh, tái hiện những điều chúng đã nhìn thấy hoặc trải nghiệm. Người lớn can thiệp rất ít hoặc không can thiệp vào việc chơi của trẻ.
Việc chơi theo ý thích sẽ giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng, tư duy, khả năng tập trung, thể chất, cảm xúc, xã hội và tự điều chỉnh bản thân. Chơi theo ý thích khuyến khích trẻ trở nên sáng tạo và thích nghi với mọi hoàn cảnh.
Làm việc chính là học
Chúng tôi là một cộng đồng của những người "làm", và thông qua "công việc", những đứa trẻ nhỏ không chỉ học được các kỹ năng xã hội gia đình, mà còn thông qua đó, chúng có thể phát triển các kỹ năng vận động và thực hành. Chúng "suy nghĩ" bằng toàn bộ cơ thể vật lý của mình, học thông qua việc làm và trải nghiệm, và "nắm bắt" thế giới thông qua hoạt động thể chất theo trải nghiệm và tự giác. Trẻ nhỏ học để sống suốt đời từ chính cuộc sống, thông các quy trình tự nhiên - gieo hạt, chăm sóc cây, thu hoạch và nấu thức ăn, phục vụ cho tất cả mọi người, và sau đó dọn dẹp, rửa bát và ủ phân hoặc cho chim ăn bằng những mẩu bánh mì vụn. Còn cách nào tốt hơn để học kỹ năng chúng ta cần cho cuộc sống và phát triển thái độ tôn trọng và kính trọng, chăm sóc bản thân,chăm sóc nhau và trái đất?
Nhịp điệu và sự lặp lại là vô cùng quan trọng
Các chu kỳ hoạt động thường xuyên tạo ra nề nếp, nuôi dưỡng cảm giác an toàn và tự tin, và giúp trẻ hình dung được những gì sắp xảy ra. Làm việc với nhịp điệu giúp trẻ em thích nghi với sự thay đổi, tìm vị trí của mình trong thế giới và bắt đầu khám phá quá khứ, hiện tại và tương lai. Nó cung cấp nền tảng vững chắc cho việc hiểu biết về thời gian - những gì đã xảy ra trước đây và những gì sẽ đến sau - và giúp trẻ em kết nối với thế giới tự nhiên và thế giới loài người.
Trẻ em nhớ lại những trải nghiệm lặp đi lặp lại, và những sự kiện hàng ngày, hàng tuần và hàng năm ở trường mầm non (như lễ hội và lễ kỷ niệm) được ghi nhớ và thường được mong đợi một cách háo hức khi chúng lặp lại. Do đó, việc nhấn mạnh vào các mô hình hoạt động thường xuyên được lặp lại trong ngày, tuần và năm để tạo ra nhịp điệu và thói quen.
Sự lặp đi lặp lại giúp trẻ hình thành thói quen tốt và củng cố hành vi. Chẳng hạn, trẻ luôn rửa tay trước khi ăn và mặc quần áo thích hợp khi đi ra ngoài mà không cần được nhắc nhở. Mỗi ngày đều có nhịp điệu riêng để hỗ trợ các hoạt động trong ngày. Ví dụ, bài hát "dọn dẹp" có thể báo hiệu sự kết thúc của một hoạt động và bắt đầu của một hoạt động khác. Các hoạt động theo mùa kỷ niệm chu kỳ của năm. Chẳng hạn, mùa thu là thời gian để đập và xay ngô, mùa xuân là thời gian để trồng cây. Các câu chuyện, bài hát, câu thơ và hoạt động thủ công lặp đi lặp lại liên quan đến mùa, và "khu vực theo mùa" trong phòng phản ánh thế giới tự nhiên thay đổi trong suốt cả năm, cũng như các chủ đề của bài hát, câu chuyện và thơ.
Vai trò của tâm trạng
Một ngày ở trường mầm non có những 'tâm trạng' khác nhau. Mỗi ngày, trẻ em đều có những khoảnh khắc “nghiêm trang”, ngưỡng mộ và ngạc nhiên, chẳng hạn như cầu nguyện trước bữa ăn, tiếp theo là trò chuyện cộng đồng và nhận thức về người khác, đảm bảo rằng mọi người đều có một phần thức ăn, lắng nghe 'tin tức' của những đứa trẻ khác. Các lễ hội theo mùa hoặc văn hóa mang đến cơ hội tạo ra một bầu không khí vui tươi và lễ kỷ niệm đặc biệt, và thường có sự tham gia của các thành viên trong gia đình. Sinh nhật là những sự kiện quan trọng, trong đó cha mẹ cung cấp "câu chuyện sinh nhật" dựa trên cuộc đời của đứa trẻ, được kể tại một buổi lễ sinh nhật đặc biệt mà các gia đình được mời tham dự.
Phương pháp giảng dạy và làm việc với phụ huynh
Giáo viên nhận thức được tầm ảnh hưởng đạo đức của mình đối với trẻ em, và trẻ em cũng học hỏi bằng cách bắt chước mọi thứ mà người lớn làm. Không chỉ là những gì giáo viên làm trước mặt trẻ em, mà còn là cách họ làm điều đó. Giáo viên làm việc với tâm tâm niệm về đứa trẻ như là một thực thể tâm linh mang trong mình những món quà, và nhiệm vụ của giáo viên là giúp đứa trẻ mở những món quà này khi trẻ phát triển. Giáo viên cung cấp một môi trường nuôi dưỡng, ấm áp và an toàn, đồng thời tôn trọng trí tuệ của tuổi thơ và cách trải nghiệm và học tập độc đáo của trẻ. Giáo viên không cố ý dạy trẻ em theo bất kỳ nghĩa thức chính thức nào. Bắt chước là một trong những phương tiện học tập hiệu quả và tự nhiên nhất ở độ tuổi này, và giáo viên có thể dễ dàng hướng dẫn trẻ em bắt chước bằng cách thực hiện các nhiệm vụ của mình một cách có ý thức và cẩn thận, lặp lại các cử chỉ của mỗi hành động theo một cách nhịp nhàng và tự nhiên.
Ưu tiên sáng tạo trong giáo dục
Phương pháp Steiner tin rằng trẻ nhỏ cần có thời gian để phát triển tự nhiên và toàn diện. Phương pháp này tập trung vào việc tạo ra một môi trường học tập không áp lực, nơi trẻ có thể khám phá thế giới xung quanh và phát triển các kỹ năng xã hội, tự điều chỉnh, vận động, ngôn ngữ và cuộc sống.
Trước khi học các hình thức trừu tượng và chính thống, trẻ em được khuyến khích tham gia các hoạt động thực tế và sáng tạo. Một chương trình học đa dạng và phong phú cùng với việc tiếp cận chữ viết bằng lời nói giúp trẻ phát triển nền tảng vững chắc cho kỹ năng đọc và viết.
Công nghệ số không được khuyến khích cho đến khi trẻ đã nắm vững các kỹ năng cơ bản.
Điều quan trọng nhất của phương pháp giáo dục Steiner là tạo ra một môi trường giáo dục mầm non chất lượng và bền vững, nơi trẻ em có thể trải nghiệm bản thân và hòa nhập với thế giới xung quanh trong hòa bình và hài hòa. Trẻ em không bị áp lực phải thể hiện hoặc cạnh tranh, và được tự do khám phá và học hỏi theo cách riêng của mình.